"Sê nie nog 'n woord nie"

Ek het besluit om weer 'n paar van stukkies wat ek op hierdie Blog gehad het, weer te plaas. Die baie werklike moontlikheid bestaan dat die stukke binnekort in 'n boek sal verskyn. DIt is hoekom ek die afgevat het, maar ek dink tog van my kommentaartjies en staaltjies van hoe mens God in jou alledaagse lewe, in die gewone om jou ervaar, is nou meer relevant as ooit.

Die Afskeid

Sê nie nog ‘n WOORD nie.

Daar is niks in die lewe wat mens so magteloos kan laat soos die ellende van ‘n ander nie. Dit is eintlik ‘n ongemaklike ding. Dit is soos om tiener te wees as jou bene en arms op verskillende stadiums buite verhouding lank is. Die ergste van ‘n ander se ellende is dat jy tot byspeler gereduseer word. 

Dit is dikwels jou drang om nie onbelangrik te wees nie wat mens op ‘n baie lomp manier noop om te probeer om een of ander kitsoplossing te soek of met behulp van getroue godsdienstige clichès vertroosting te probeer bied. ‘n Regte staatmaker met die aanskoue of aanhoor van ‘n ander se ellende, is gewoontlik die teksie wat handel oor hoe “mens nou in ‘n spieël kyk en gedeeltelik sien” - en natuurlik sien jy nie die hele plan nie. ‘n Ander gunsteling wat met goedkoop sielkunde die arme ellendeling moet vertroos, is die frase dat God nie hierdie lydingsbeker op sy pad sou plaas as Hy nie gedink het dat hy dit kon hanteer nie. Ongelukkig leer ‘n ander se ellende mens dikwels op ‘n harde manier dat daar geen kitsoplossing of vertroosting in clichés is nie.

Ek het hierdie lessie swaar geleer van een van die mees betekenisvolle mense in my lewe, my ma.  Dit was my matriekjaar en ek soos so baie ander tieners was in ‘n opregte fundamentalistiese fase van my Christenskap.  Die lewe was swart en wit en oplossings eenvoudig as jy net (wil) glo.  My ma aan die anderkant was ‘n moeë 44.  Diep gelowig maar met ‘n lewe wat glad nie so idillies verloop het as wat sy voor gehoop het nie. Haar man is na sewe jaar se huwelik oorlede en haar jongste dogtertjie serebraal gestremd.  Vir sestienjaar het sy doeke omgeruil, die kindjie gevoer en langs die dogtertjie van haar geslaap.  Sy het hard gewerk, soos hulle sê in die sweet van haar aangesig, totdat dit net slaap was wat verlossing – ontvlugting kon bied.  Sy het hard probeer om al haar kinders godvresend en kerkgaande groot te maak, maar die moegheid en die oorweldigende realiteit het haar laat gemaak... elke Sondag, maar net betyds vir Sondagskool.  Sy het gesorg dat haar kinders se beginsels reg is, maar in daardie jaar, my matriekjaar het haar realiteit net te geweldig vir haar geword. Die vloedgolf van die realiteit het haar oorstroom en sy was besig om te stik, te verdrink aan hierdie harde werklikheid.  Haar jongste, haar edelste en mooiste dogtertjie – haar lewe – was aan die sterf. Sy het geweier.  Dit is haar kind.

Ek moet erken dat op daardie stadium, hoewel diep getref deur my suster se hopelose situasie, ek nogal heel opgeskeep en beïndruk met myself was.  Ek het matriek geskryf en die wiel ontdek.  Ek is aangeneem in die Kerk en ek het die nou en reguit paadjie geloop.  Gereeld my Bybel gelees en gebid.  Dit is met hierdie oordrewe sin van godsdienstigheid wat ek na my ma gegaan het.  Vas oortuig as sy net hierdie versie lees sal alles sin maak en sal sy oombliklik vertroos wees.  My ma het nog nooit een van haar kinders weggejaag of afgejak nie, maar ek het dit op daardie oomblik verdien. Sy het my weggestuur met die woorde dat sy regtig nie nou daardie bybelverse wil aanhoor nie.

Ek was seergemaak, maar my fundamentalistiese bybelvers-kitsoplossing skille het daardie dag van my oë afgeval. My ma was aan die ly.  Sy was deur God verlaat. Sy het nie God vergeet nie en het nie ophou glo nie, maar sy was verlaat.  Hy was besig om van haar weg te vat dit wat sy sestienjaar versorg het.  Hulle kon nie “vriende” wees nie. Sy was alleen. Sy moes ook so wees. In daardie toestand en ruimte is daar nie plek vir bybelverse en teistering met godsdienstige cliches nie. Dit is ‘n ruimte waar daar net plek is vir stilte en ‘n omarming van jou smart en verlatenheid.  Dit is nie ‘n ruimte vir ander nie.  Dit is heilig.  Jou stryd met God en sy stryd met jou. As die stryd verby is en die reën neergesak het oor jou siel sal jy weer kan hoor, weer kan sien en weer kan weet dat God by jou was.

Ek kan nie anders as om aan my ma te dink as ek deesdae mense se ellende moet aanhoor en aanskou nie. As gevolg van haar kan ek ook nie anders as om te besef dat die plek waar hulle is nie ‘n plek vir geraas en advies is nie, maar eerder ‘n plek van stilte, want God is reeds daar.

Uit die dieptes roep ek na U, Here

luister tog na my, Here
hoor tog my hulpgeroep.  
As u ons sondes 

in aanmerking sou neem, Here
wie sou dan nog bestaan?
Maar by u is daar vergifnis:
daarom word u steeds gedien.

Ek stel my vertroue in die Here
ek vertrou op Hom,
Ek wag op die Here
meer as wagte op die more wag,
wagte op die more.

Wag  op die Here, Israel, 
want by die Here is daar troue liefde,
by Hom is die verlossing seker.
Hy alleen sal Israel verlos
van al sy sondes.

Psalm 130